Mae'n rhaid i Lafur ddatgan argyfwng iechyd a nodi amserlen glir i ddad-ddwysáu trefniadau ymyrryd ym mhob Bwrdd Iechyd, meddai Plaid Cymru.

Mae Peredur Owen Griffiths, AS Plaid Cymru dros Ddwyrain De Cymru, wedi cefnogi galwadau ei blaid ar Lywodraeth Cymru i osod cyfeiriad clir i fynd i'r afael â statws uwchgyfeirio holl fyrddau iechyd Cymru.

Bydd Plaid Cymru heddiw (dydd Mercher 7 Chwefror) yn arwain dadl ar yr argyfwng sy'n wynebu GIG Cymru gyfan.

Daw'r ddadl flwyddyn ar ôl i'r Llywodraeth Lafur nodi ei blaenoriaethau ar gyfer y GIG yng Nghymru. Yn y 12 mis sydd wedi dilyn, mae cleifion sy'n aros am driniaeth wedi cynyddu degau o filoedd, mae mwy yn aros dros 62 diwrnod i ddechrau triniaeth canser ac mae nifer y meddygon teulu yng Nghymru yn gostwng.

Ar ôl cyhoeddi ddiwedd 2023 bod pob bwrdd iechyd wedi'i roi mewn rhyw fath o statws ymyrryd, mae tri bwrdd iechyd allan o saith wedi bod yn destun statws uwchgyfeirio pellach yn ddiweddar.

Dywedodd Peredur fod angen arweinyddiaeth a chwrs clir o gyfeiriad yn GIG Cymru er mwyn cleifion sy'n cael eu hatal, a bod staff wedi llosgi allan.

"Does dim amheuaeth bod y GIG dan Lafur mewn trafferthion enbyd," meddai Peredur.

"Mae hyn er gwaethaf ymdrechion enfawr gweithlu cynyddol dan straen a blinedig. Mae'n annerbyniol bod mwy na hanner y cleifion yn aros mwy na deufis i ddechrau triniaeth ar gyfer canser, mae mwy o bobl yn aros mwy na phedair awr i gael eu gweld mewn adrannau damweiniau ac achosion brys ac mae nifer y meddygon teulu yn dirywio'n gyflym.

 "I wneud pethau'n waeth, mae pob un bwrdd iechyd yng Nghymru mewn rhyw fath o statws ymyrryd.

 "Mae'n eithaf rhyfeddol bod £14 miliwn wedi'i gyhoeddi yn ddiweddar i Ysbyty Grange wella diogelwch cleifion. Mae hyn ar gyfer ysbyty a agorodd yn 2020 yn unig ac sydd i fod i fod yn gyfleuster blaenllaw yn GIG Cymru.

 "Ar ôl chwarter canrif yn rhedeg y GIG yng Nghymru, mae Llafur allan o syniadau ac allan o egni i ddarparu'r atebion a'r syniadau sydd eu hangen i droi pethau o gwmpas. 

"Dyna pam rydym wedi annog Llafur i gyfaddef bod gwasanaethau iechyd ledled Cymru mewn argyfwng drwy ddatgan argyfwng iechyd a nodi amserlen glir i ddad-ddwysáu trefniadau ymyrryd ym mhob Bwrdd Iechyd.

"Mae angen arweiniad, strategaeth ac eglurder yn hytrach na thaflu arian ar broblem gan obeithio y bydd yn diflannu."

Os hoffech chi gefnogi Peredur a Plaid Cymru, cliciwch ar y linc yma.